Uncategorized

5 Loại Khách Hàng Freelancer Nên Từ Chối (Dù Đang Cần Tiền)

Tác giả

Khi mới bắt đầu làm freelance, nhiều người có xu hướng nhận tất cả các dự án. Nghĩ rằng có việc là tốt rồi, có tiền là được rồi. Nhưng thực tế, không phải khách hàng nào cũng đáng để bạn làm việc cùng.

Có những loại khách hàng không chỉ làm bạn mất tiền, mất thời gian, mà còn làm bạn mất cả niềm tin vào nghề. Dưới đây là 5 loại khách mà bất kỳ freelancer nào cũng nên cẩn thận – ngay cả khi đang rất cần tiền.

1. Khách Yêu Cầu Làm Thử Miễn Phí

Đây là loại khách phổ biến nhất mà freelancer mới hay gặp. Họ thường nói:

“Em làm thử 1 bài cho anh xem chất lượng thế nào đã.” “Làm mẫu trước, nếu ổn sẽ có nhiều việc sau.” “Dự án lớn lắm, nhưng phải kiểm tra trước đã.”

Vấn đề ở đây là gì?

Nhiều khách hàng lợi dụng việc “làm thử” để lấy công việc miễn phí.

Họ yêu cầu làm thử một bài viết, một thiết kế, một đoạn code – nhưng cái “mẫu” đó lại giống hệt công việc thực tế họ cần.

Sau khi nhận được, họ biến mất hoặc nói “chưa phù hợp” rồi đem dùng.

Cờ đỏ cần chú ý:

Yêu cầu làm thử nhưng không trả phí
Mẫu họ yêu cầu có thể sử dụng được ngay
Không có thông tin rõ ràng về công ty
Hứa hẹn mơ hồ về “việc nhiều sau này”

Cách từ chối khéo:

“Em hiểu anh muốn xem chất lượng trước khi hợp tác. Em có portfolio với các dự án đã làm để anh tham khảo. Nếu anh cần mẫu riêng, em có gói dùng thử với giá ưu đãi cho khách mới.”

2. Khách Liên Tục Thêm Việc Ngoài Thỏa Thuận

Ban đầu thuê bạn làm một việc nhỏ, nhưng càng làm càng thêm yêu cầu:

“À, sửa thêm cái này nữa nhé.” “Làm luôn thêm phần kia đi, nhỏ thôi.” “Chỉnh lại theo hướng này xem sao.”

Ví dụ thực tế:

Khách thuê viết 5 bài blog với giá 5 triệu. Sau khi viết xong, họ yêu cầu:

Sửa lại 3 lần (mỗi lần gần như viết lại)
Thêm ảnh và chỉnh sửa hình ảnh
Đăng lên website và tối ưu SEO
Viết thêm bài đăng mạng xã hội

Khối lượng công việc tăng gấp 3 nhưng tiền vẫn 5 triệu.

Dấu hiệu nhận biết:

Không có hợp đồng rõ ràng
Liên tục có yêu cầu “nhỏ” sau khi thỏa thuận
Dùng từ “chỉnh sửa” nhưng thực chất là làm lại
Làm cho bạn cảm thấy có lỗi khi từ chối

Cách xử lý:

Ngay từ đầu, nêu rõ trong thỏa thuận: “Dự án bao gồm: X, Y, Z. Số lần chỉnh sửa: 2 lần. Yêu cầu thêm sẽ tính phí riêng.”

Khi họ yêu cầu thêm: “Yêu cầu này ngoài phạm vi thỏa thuận ban đầu. Em có thể làm với phí bổ sung là X đồng.”

3. Khách Không Bao Giờ Nói Rõ Ngân Sách

Loại khách này luôn mơ hồ về tiền. Khi bạn hỏi ngân sách, họ trả lời:

“Làm tốt sẽ trả xứng đáng.” “Giá hợp lý thôi, em báo đi.” “Tùy chất lượng mà trả.”

Kịch bản thường gặp:

Bạn báo giá 10 triệu cho dự án. Họ kêu cao quá, so sánh với freelancer khác rẻ hơn, rồi ép xuống còn 3 triệu. Sau khi làm xong, họ còn chê chất lượng để trả ít hơn nữa.

Cách lọc từ đầu:

“Để em tư vấn phương án phù hợp nhất, anh cho em biết ngân sách dự kiến khoảng bao nhiêu?”

Nếu họ vẫn không nói: “Với yêu cầu này, mức giá của em là X đồng. Anh thấy có phù hợp không?”

Khách nghiêm túc sẽ nói rõ ngân sách. Khách muốn lợi dụng sẽ tìm người khác.

4. Khách Mọi Thứ Đều Gấp

Với khách này, mọi thứ đều “cần gấp”, “khẩn cấp”, “càng sớm càng tốt”.

Tin nhắn 11 giờ đêm: “Sáng mai 8h cần bài nhé.” Thứ 6 chiều: “Cuối tuần làm giúp anh cái này.” “Khách hàng cần gấp, 2 tiếng nữa phải có.”

Tại sao nên tránh:

Bạn không thể lên kế hoạch công việc
Chất lượng giảm vì phải làm vội
Căng thẳng liên tục, dễ kiệt sức
Họ thường không trả thêm tiền cho việc gấp

Cách từ chối:

“Em hiểu việc này quan trọng với anh. Với thời hạn gấp như vậy, em cần tính phí khẩn cấp thêm 50%. Tổng chi phí sẽ là X đồng.”

Hoặc: “Lịch của em đã kín đến ngày X. Em có thể bắt đầu dự án của anh từ ngày đó.”

5. Khách Trả Tiền Chậm Kinh Niên

Đây là loại khách luôn có lý do để trả tiền muộn:

“Tuần sau chuyển cho em nhé.” “Kế toán đang làm thủ tục.” “Tháng này ngân sách hơi eo, tháng sau trả.”

Dấu hiệu cảnh báo:

Khi đòi tiền, họ khó liên lạc
Luôn có lý do mới để trì hoãn
Trả góp nhỏ giọt, kéo dài nhiều tháng
Đề nghị “bù” bằng việc khác thay vì trả tiền

Tác động thực tế:

Bạn hoàn thành công việc tháng 1, nhận tiền tháng 6. Trong 5 tháng đó, bạn phải:

Tự chi trả mọi chi phí sinh hoạt
Căng thẳng về tài chính
Mất thời gian nhắc nợ
Không thể nhận dự án khác vì chờ tiền

Cách phòng tránh:

Yêu cầu đặt cọc 30-50% trước khi bắt đầu. Chia nhỏ thanh toán theo tiến độ. Có hợp đồng rõ ràng về thời hạn thanh toán.

Khi Nào Có Thể Linh Hoạt?

Có những trường hợp bạn có thể cân nhắc:

1. Dự án giúp xây dựng portfolio

Nếu là thương hiệu lớn hoặc dự án thú vị, có thể chấp nhận một số bất tiện.

2. Học được kỹ năng mới

Dự án khó nhưng giúp bạn phát triển đáng kể.

3. Mối quan hệ lâu dài

Khách cũ đáng tin cậy gặp khó khăn tạm thời.

Nghệ Thuật Từ Chối Khách Hàng

Từ chối không có nghĩa là thô lỗ. Công thức đơn giản:

1. Cảm ơn cơ hội

“Cảm ơn anh đã nghĩ đến em cho dự án này.”

2. Nêu lý do khách quan

“Thời gian/Ngân sách/Yêu cầu không phù hợp với khả năng hiện tại của em.”

3. Giới thiệu người khác (nếu có)

“Em có thể giới thiệu bạn khác phù hợp hơn.”

4. Để ngỏ tương lai

“Rất mong có cơ hội hợp tác trong dự án phù hợp hơn.”

Đừng Ngại Từ Chối

Từ chối khách xấu không phải là kiêu ngạo. Đó là tự bảo vệ mình và xây dựng sự nghiệp bền vững. Một khách xấu có thể:

Làm bạn mất thời gian cho khách tốt
Phá hỏng tâm lý và động lực làm việc
Ảnh hưởng đến chất lượng công việc
Làm bạn ghét nghề

Thay vì nhận mọi khách hàng, hãy tập trung thu hút khách hàng phù hợp. Điều này đặc biệt quan trọng nếu bạn làm trong lĩnh vực copywriting – một trong những kỹ năng freelance có nhu cầu cao nhất hiện nay.

Nếu bạn muốn bắt đầu đúng với copywriting, từ việc chọn khách đến định giá và xây dựng thương hiệu cá nhân, “Lộ Trình 3 Bước Để Bắt Đầu Kiếm Tiền Online Với Copywriting” của bọn mình sẽ giúp bạn tránh được những sai lầm phổ biến và xây dựng nền tảng vững chắc từ đầu.